Διαβήτης κύησης: μπορεί να επηρεάσει το μωρό μου ή εμένα; Τι πρέπει να κάνω;
Ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης (ΣΔΚ) είναι μία παθολογική απάντηση στα επίπεδα της γλυκόζης του αίματος, ο οποίος συχνά διαγιγνώσκεται κατά τη διάρκεια του δευτέρου τριμήνου. Επηρεάζει πολλές γυναίκες, περίπου 1 στις 6 εγκύους και είναι πολύ πιθανό να γνωρίζετε κάποια που πάσχει ή έπασχε από ΣΚΔ ή ακόμα να πάσχετε κι εσείς. Όμως δε χρειάζεται πανικός. Σε αυτό το άρθρο θα εξετάσουμε τα αίτια, τον τρόπο που μπορεί να επηρεάσει την υγεία του μωρού σας και τι μπορεί να γίνει για να το διαχειριστούμε αποτελεσματικά.
1. Τι προκαλεί τον ΣΔΚ;
Ο ΣΔΚ, όπως και ο κλασσικός διαβήτης, προκαλείται από μία δυσλειτουργία στο μεταβολισμό της γλυκόζης, με τη διαφορά πως στην εγκυμοσύνη αυτή η δυσλειτουργία είναι πιο έντονη λόγω του εμβρύου και του πλακούντα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται περισσότερο η γλυκόζη στο αίμα.
2. Κινδυνεύουν ορισμένες γυναίκες περισσότερο από άλλες;
Πράγματι, έχει βρεθεί πως ορισμένοι παράγοντες μπορεί να αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης ΣΚΔ, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως όσες γυναίκες δεν τους έχουν είναι εγγυημένα προστατευμένες. Αυτοί οι παράγοντες είναι:
• Προχωρημένη αναπαραγωγική ηλικία (>40 έτη)
• Παχυσαρκία (ΔΜΣ> 30 kg/m2)
• Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη
• Ατομικό ιστορικό ΣΔΚ σε προηγούμενη εγκυμοσύνη
• Καταγωγή από Μεσόγειο – Λατινική Αμερική, Ασία ή Αφρική.
• Αυξημένο βάρος γέννησης προηγούμενου νεογνού (> 4.000 gr)
• Ιστορικό μαιευτικών ή εμβρυικών/νεογνικών επιπλοκών (πχ συγγενείς ανωμαλίες, πολυδράμνιο, ενδομήτριος θάνατος εμβρύου κλπ)
• Πολλαπλή κύηση
• Ιστορικό καθ’ έξιν αποβολών
• Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
• Καθιστικός τρόπος ζωής
• Υπογονιμότητα
3. Υπάρχουν προειδοποιητικά συμπτώματα;
Τις περισσότερες φορές ο ΣΚΔ ξεκινάει ύπουλα, χωρίς καθόλου ή με ήπια συμπτώματα, τα οποία μάλιστα μπορεί να μπερδέψετε με τα υπόλοιπα, αναμενόμενα συμπτώματα της εγκυμοσύνης και να μην υποψιαστείτε την πιθανότητα ΣΚΔ. Όταν υπάρχουν, αυτά είναι:
• Πολυουρία (μεγάλη ποσότητα, συχνή ούρηση)
• Πολυδιψία
• Απώλεια βάρους
• Κόπωση, αδυναμία
• Συχνές λοιμώξεις (αιδοιοκολπίτιδες, ουρολοιμώξεις)
4. Τι μπορεί να προκαλέσει ο ΣΚΔ;
Ο ΣΔΚ μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την υγεία του μωρού σας αλλά και τη δική σας, προκαλώντας σοβαρές επιπλοκές. Συγκεκριμένα, ο ΣΔΚ έχει παρατηρηθεί πως μπορεί να προκαλέσει τις ακόλουθες επιπλοκές στο μωρό:
• Πολύ μεγάλο (μακροσωμία) ή πολύ μικρό έμβρυο
• Αναπτυξιακές διαταραχές
• Νεογνικές επιπλοκές κατά τον τοκετό (υπογλυκαιμία, Σύνδρομο Οξείας Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, δυστοκία ώμων κλπ)
Εκτός από αυτό, ο ΣΚΔ μπορεί να επηρεάσει το μωρό ακόμα και όταν μεγαλώσει, συνεισφέροντας στην εμφάνιση:
• Παχυσαρκία
• Υπέρταση
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Ψυχολογικές διαταραχές
Δυστυχώς, εκτός από τις επιπτώσεις στο μωρό, ο ΣΚΔ μπορεί να προκαλέσει αρνητικές επιπλοκές και στη μητέρα:
α) Επιπλοκές κατά την κύηση:
• Αποβολή
• Προεκλαμψία
• Ουρολοιμώξεις
• Πρόωρος τοκετός
• Αιμορραγία μετά τον τοκετό
β) Επιπλοκές μετά τον τοκετό:
• Υποτροπή του ΣΔΚ σε μελλοντική κύηση (30-80%)
• Ανάπτυξη σακχαρώδους διαβήτη μετά τον τοκετό
• Αύξηση του ΔΜΣ
• Καρδιαγγειακή νόσος
5. Είναι σίγουρο πως θα μου συμβούν όλα αυτά; Τι μπορεί να γίνει;
Όλα αυτά ακούγονται σίγουρα τρομακτικά, αυτής η μεγάλη λίστα δεν έχει σκοπό να τρομοκρατήσει, αλλά να ενημερώσει και να προετοιμάσει. Δεν είναι απαραίτητο πως θα συμβούν όλες αυτές οι επιπλοκές και με κατάλληλη ιατρική διαχείριση και αντιμετώπιση, μπορείτε να έχετε μία φυσιολογική εγκυμοσύνη και δυνητικά να αποφύγετε τις επιπλοκές εντελώς. Αλλά επιβάλλεται να δώσετε τη δέουσα σημασία στη σοβαρότητα του ΣΚΔ και η ενημέρωση, δραστηριοποίηση, παρακολούθηση και η συμμόρφωση με τις οδηγίες του γιατρού σας είναι ζωτικής σημασίας για να αποφευχθούν τα δυσάρεστα.
6. Πώς θα μάθω εάν έχω ΣΔΚ;
Οι περισσότεροι γιατροί ελέγχουν τα επίπεδα της γλυκόζης το αργότερο μέχρι την 24η με 28η εβδομάδα κύησης, ανεξαρτήτως παραγόντων κινδύνου που μπορεί να έχετε. Συνήθως χρησιμοποιούνται τα ακόλουθα διαγνωστικά τεστ:
• Μέτρηση γλυκόζης νηστείας
• Καμπύλη γλυκόζης
• Μέτρηση γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c)
Από τα παραπάνω διαγνωστικά τεστ, η καμπύλη γλυκόζης είναι το πιο αξιόπιστο και χρησιμοποιείται συχνότερα στην κλινική πράξη. Τυπικά, ο γιατρός θα μετρήσει τη γλυκόζη του αίματός σας μία φορά στην αρχή μετά από νηστεία και μετά σε 1 και 2 ώρες αφού πραγματοποιείται σε δύο βήματα (μετρήσεις) μετά από κατανάλωση διαλύματος 75 g γλυκόζης. Στον ακόλουθο πίνακα φαίνονται οι φυσιολογικές τιμές για κάθε μέτρηση:
| Διαγνωστικό τεστ | Φυσιολογικές τιμές |
Γλυκόζη νηστείας
(τουλάχιστον 8 ώρες) | <92 g/dl |
| Καμπύλη γλυκόζης |
| Νηστεία | <92g/dl |
| Μέτρηση στη 1 ώρα | <180 g/dl |
| Μέτρηση στις 2 ώρες | <153 g/dl |
| Γλυκοζυλιωμένη (HbA1c) | < 6.5 % (ιδανικά < 6 % στην κύηση) |
7. Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το ΣΔΚ;
Η διαχείριση του ΣΔΚ βασίζεται σε δύο αρχές: παρακολούθηση και έλεγχο. Εάν διαγνωστεί ΣΔΚ, είναι απαραίτητο να αποδεχτείτε πως θα πρέπει να γίνεται συνεχής παρακολούθηση, είτε με αυτομέτρηση, είτε με μέτρηση από τον ιατρό ή τη μαία, ή σπάνια και συνεχής παρακολούθηση μέσω εμφυτεύματος. Η παρακολούθηση είναι ζωτικής σημασίας, καθώς είναι ο μόνος τρόπος να εκτιμήσουμε τη βαρύτητα του ΣΔΚ και την ανταπόκριση στη θεραπεία, καθώς δε θα φαίνεται η διαφορά στην κλινική εικόνα, όπως είπαμε και παραπάνω.
Αναφορικά με τον έλεγχο, η διαχείριση του ΣΔΚ ιδανικά ξεκινά με μία συντηρητική προσέγγιση, συγκεκριμένα με κατάλληλη διατροφή και άσκηση, η οποία είναι γενικά αποτελεσματική στις περισσότερες ασθενείς. Γενικά είναι πιο ασφαλές να πραγματοποιείται εξατομικευμένη εκτίμηση και προτάσεις προσαρμοσμένες στις δικές σας ξεχωριστές ανάγκες, ωστόσο εδώ είναι μερικές γενικές συστάσεις που μπορεί να σας βοηθήσουν:
• Μείωση της ημερήσιας πρόσληψης θερμίδων (33% μείωση, 1600-1800 kcal ανά μέρα), αποφυγή των διαιτών πολύ χαμηλής θερμιδικής πρόσληψης (<1500 kcal).
• Υδατάνθρακες: πρέπει να είναι 35-45% της ημερήσιας θερμιδικής πρόσληψης, τουλάχιστον 175g/day, μοιρασμένα σε 3-5 ημερήσια γεύματα/ σνακ.
• Μείωση των τροφών με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη (άσπρο ψωμί, πατάτες, κέικ, μπισκότα, γλυκά, γλυκά φρούτα, γαλακτοκομικά με πρόσθετα γλυκαντικά κλπ).
• Κατανάλωση τουλάχιστον 28 g φυτικών ινών ημερησίως.
• Διατήρηση/απώλεια σωματικού βάρους (ανάλογα και με τον αρχικό ΔΜΣ).
• Σωματική άσκηση: βελτιώνει τον γλυκαιμικό έλεγχο μέσω μείωσης της αντίστασης στην ινσουλίνη. Εξατομικευμένα προγράμματα άσκησης είναι πιο αποτελεσματικά, ωστόσο οι ακόλουθες είναι μερικές γενικές οδηγίες που συνήθως δίνονται:
o Προσχεδιασμός ήπιας σωματικής άσκησης 30 λεπτά ημερησίως
o Γρήγορο περπάτημα ή κινήσεις χεριών σε καθιστή θέση μετά από κάθε γεύμα.
Εάν αυτά δε βοηθήσουν από μόνα τους, τυπικά προσθέτουμε και φαρμακευτική θεραπεία, με την ινσουλίνη είναι το φάρμακο εκλογής. Καθώς υπάρχουν πολλά διαφορετικά σκευάσματα και μορφές, πρέπει να λαμβάνεται η γνώμη ενός ενδοκρινολόγου για το σχήμα χορήγησης αλλά και να συνεχίζεται η παρακολούθηση και για ένα διάστημα μετά τον τοκετό.
8. Τι πρέπει να θυμάστε από όλα αυτά:
Ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης είναι μία πολύ συχνή επιπλοκή της εγκυμοσύνης, η οποία μπορεί να έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις εάν αφεθεί χωρίς κατάλληλη αντιμετώπιση. Ωστόσο, αυτές μπορεί να αποφευχθούν με κατάλληλη ενημέρωση, επαγρύπνηση, έγκαιρη διάγνωση και αποτελεσματική αντιμετώπιση από έμπειρους ιατρούς. Δεν είναι ο τέλος του κόσμου, αλλά μόνο εάν του δώσετε τη σημασία που πρέπει και το αντιμετωπίσετε υπεύθυνα και αποτελεσματικά.
Εάν επιθυμείτε να λάβετε εξατομικευμένη ιατρική γνωμάτευση και συμβουλές για τη δικής σας συγκεκριμένη περίπτωση, επικοινωνήστε μαζί μας μέσω τηλεφώνου στο 2310 402400, email ή φόρμας επικοινωνίας.
|
